شبح جنگ بر فراز آفریقا - وبلاگ مهیار

به گزارش وبلاگ مهیار، اعتماد نوشت: در تازه ترین تحولات اجرا شده در نیجر، رهبران کودتا همزمان با انتها ضرب الاجل گروه اکواس، اعلام کردند که به علت نگرانی ها از حمله خارجی، مرز های حریم هوایی این کشور بسته می گردد. گروه اکواس شامل 15 کشور غرب آفریقاست که از زمان کودتا در نیجر که در هفته گذشته اجرا شده، خواهان بازگشت محمد بازوم رییس جمهوری برکنار شده این کشور شده است.

علاوه بر اکواس، فرانسه نیز روز شنبه به رهبران کودتا در نیجر یک روز فرصت داده بود تا رییس جمهوری برکنار شده این کشور را آزاد نمایند. با این حال تمامی ضرب الاجل ها و هشدار هایی که به کودتاچیان داده شده با بی اعتنایی آن ها همراه بوده؛ به طوری که رهبران کودتا علاوه بر بستن حریم هوایی کشور، به صراحت تاکید نموده اند هرگونه مداخله نظامی و نقض حریم هوایی این کشور با واکنش سریع و قاطع آن ها روبرو خواهد شد.

شکست ضرب الاجل

در همین رابطه پیش از انتها یافتن ضرب الاجل اکواس و فرانسه به رهبران کودتا روزنامه وال استریت ژورنال گزارش داده بود که چنین اقداماتی برای مهار رهبران کودتا در نیجر به نتیجه نخواهد رسید؛ چرا که یکی از مقامات نظامی ارشد کشور های عضو اکواس به این روزنامه گفته بود که به منظور مداخله نظامی در نیجر، احتیاج به تقویت نیرو ها وجود دارد. به همین علت زمان زیادی به منظور آمادگی جهت هرگونه مداخله علیه کودتاچیان ضروری است. در چنین شرایطی نکته مهم این است که همزمان با انتها یافتن ضرب الاجل ها، هزاران نفر از طرفداران کودتا یکشنبه شب با در دست گرفتن پرچم های روسیه و بورکینافاسو در استادیوم نیامی جمع شده و شعار دادند.

بعلاوه کودتاچیان اعلام کردند که به منظور مقابله با هرگونه مداخله نظامی، نیرو های خود را در آفریقای مرکزی و بورکینافاسو مستقر نموده اند. از سوی دیگر در شرایطی که اعلام شده روسیه از حامیان نیرو های کودتا در نیجر بوده و گروه واگنر نیز اعلام آمادگی برای حضور نظامی در این کشور نموده است، مالی و بورکینافاسو نیز که هرکدام در طول سه سال گذشته دو بار دستخوش کودتا شده اند به صراحت اعلام نموده اند که هرگونه مداخله نظامی در نیجر به معنای اعلام جنگ به این دو کشور نیز هست. در واقع کودتای هفته گذشته در نیجر، پازل نهایی دومینوی کودتا در غرب آفریقا است. همان طور که گفته شد از سال 2020 به این سو دو مرتبه در مالی و بورکینافاسو کودتا اجرا شده و اکنون قدرت در اختیار نظامیان است.

بعلاوه درحالی که به تازگی طی یک کودتای نظامی دولت گینه نیز سرنگون شده، شاهد بودیم که در سال 2021 هم یک کودتای نافرجام در نیجر صورت گرفت. درنتیجه در طول کمتر از سه سال هفت کودتا در منطقه نفوذ فرانسه در غرب آفریقا به وقوع پیوسته و نظامیان روی کار آمده همگی روابط نزدیکی با روسیه دارند. از سوی دیگر به واسطه بی ثباتی های موجود در سودان، لیبی، چاد، نیجریه و آفریقای مرکزی، ظهور کودتاچیان در نیجر، علاوه بر بحران ژئوپلیتیکی در منطقه، مقدمه ای برای جنگ نیابتی و برخورد قدرت های بزرگ در غرب آفریقا با یکدیگر تلقی می گردد.

چالش استراتژیک غرب

طبق گزارشی که به تازگی نشریه نشنال اینترست از کودتای نیجر منتشر نموده است، شواهد نشان می دهد که در حداقل 5 مورد از کودتا های اجرا شده، رهبران آن در موسسات نظامی امریکا آموزش دیده اند. این موضوع از آنجا نگران نماینده شده که نیجر طی سال های اخیر نه تنها از خشونت ها اجتناب نموده، بلکه یک دموکراسی نسبتا قابل قبولی را با روی کار آمدن محمد بازوم تجربه کرد، موضوعی که نخستین انتقال قدرت مسالمت آمیزی بوده که از سال 1960 به این سو در نیجر اجرا شده است.

در این رابطه نیجر که از سال 1960 از فرانسه استقلال یافته، همیشه با وجود کودتا های متعدد یکی از متحدان مهم و نزدیک امریکا و فرانسه محسوب شده است. از نظر نظامی نیز نیجر همیشه به عنوان یکی از پایگاه های حیاتی کشور های غربی به شمار می رود؛ جایی که بیش از هزار سرباز امریکایی و 1500 سرباز فرانسوی در این کشور وجود داشته و اخیرا نیز به واسطه نزدیکی مالی و بورکینافاسو به روسیه، نظامیان امریکا و فرانسه در این کشور ها به نیجر منتقل شده بودند. از این رو از دست رفتن نیجر و نزدیکی کودتاچیان به روسیه، یک شکست استراتژیک برای غرب به خصوص امریکا و فرانسه تلقی می گردد. امری که می تواند حلقه نفوذ نیرو های واگنر را در آفریقای مرکزی، مالی، بورکینافاسو، لیبی و حالا در نیجر تکمیل و تقویت کند.

شاید به همین علت است که رمزگشایی از صحبت های اخیر ژنرال جیمز استاوریدیس، فرمانده سابق ناتو در اروپا اهمیت مضاعفی پیدا می نماید. طبق گزارشی که نیوزویک منتشر نموده، این ژنرال ارشد هشدار داده بود که انتها ضرب الاجل به کودتاچیان در نیجر و تحولات پس از آن ممکن است به یک جنگ تمام عیار در غرب آفریقا منجر گردد. او حتی در حساب توییتری خود نیز تصریح نموده که وقایع امروز نشان می دهد که پتانسیل وقوع یک جنگ ویرانگر برای منطقه وجود دارد.