مقایسه فناوری تاندربولت 3 و 4؛ رقیب قدرتمند USB، C - وبلاگ مهیار

به گزارش وبلاگ مهیار، فناوری تاندربولت 3 و 4 در بیشتر لپتاپ های مدرن و امروزی به کار می رود اما این تکنولوژی دقیقا چه کاربردی داشته و چرا باید برای تاندربولت 5 لحظه شماری کنیم؟

پورت های جانبی در لپتاپ ها به شدت اهمیت دارند؛ چرا که شما باید ابزار و لوازم جانبی دیجیتال را به وسیله این مدل پورت ها به لپتاپ متصل کنید.

شرکت اپل در سال 2018 مک بوک پرو تازهی را معرفی نموده که تمام پورت های دستگاه با مدل قبلی عوض شده و از فناوری تاندربولت 3 در این محصول استفاده شد. بسیاری از سازندگان سیستم های کامپیوتری از این رویه استقبال نموده و در حال حاضر معمولا یکی از درگاه های کامپیوتر و لپتاپ های امروزی به فناوری تاندربولت 3 مجهز شده است.

با وجود این موضوع که بیشتر درگاه های تخصصی هنوز در مک بوک ها جایگاه خود را حفظ نموده اند، تنوع USB-C و تاندربولت روز به روز در حال پیشرفت بوده و در حال حاضر به یک استاندارد تبدیل شده است. از طرفی، تاندربولت 5 هم دیر یا زود رونمایی خواهد شد و تغییرات گسترده ای در این حوزه رقم زده می گردد که برای افراد حرفه ای و صد البته گیمرها مهم خواهد بود. با تمام این تفاسیر، شاید بپرسید که منظور از تاندربولت چیست و چه کاربردی دارد. در ادامه به طور مفصل به این دو سوال پاسخ می دهیم.

تاندربولت چیست؟

شرکت اینتل، پلتفرم تاندربولت را در سال 2011 زمانی که هنوز USB 3.0 در اوج بود رونمایی می نماید؛ زمانی که USB 3.0 می توانسته با سرعت اطلاعات 5 گیگابیت بر ثانیه اطلاعات را منتقل کند. با رونمایی از فناوری تاندربولت 3، عدد مربوط به انتقال اطلاعات دو برابر یعنی 10 گیگابیت بر ثانیه شد. با این حال، با استفاده از فناوری تاندربولت 3 می توان طیف متنوعی از فایل ها را منتقل کرد.

به وسیله تاندربولت می توان فایل های ویدیویی را هم به وسیله کابل به صفحه نمایش منتقل کرد. بعلاوه می توان دستگاه های مختلف را به یکدیگر متصل کرد. برای مثال شما می توانید هارد درایو خود را به کامپیوتر و یک صفحه نمایش را به هارد درایو متصل کنید. در واقع کانکتور مربوطه، به نوعی آینده این حوزه محسوب می گردد.

دو استاندارد تاندربولت ابتدایی برای کانکتورهای miniDisplayPort مورد استفاده نهاده شد. با این حال، با صراحت می توان اعتراف کرد که این دو استاندارد چندان مشهور نشد اما بسیاری از صاحبان مک بوک که وفادار به زیست بوم اپل باقی ماندند احتمالا هنوز این استانداردها را به خاطر دارند.

بزرگترین پیشرفت در این زمینه دقیقا زمانی بود که تاندربولت 3 رونمایی شد. فناوری تاندربولت 3 از جنبه ظاهری شبیه به کانکتورهای USB Type-C نام آشنا محسوب می گردد، اما تاندربولت 3 متنوع تر و کاربردی تر به نظر می رسد. با تمام این اوصاف، تاندربولت 3 تنها کانکتور لپتاپ های مدل های حرفه ای اپل برای چند سال متمادی تلقی می گردد. حتی اگر گاهی اوقات احتیاج به استفاده از تعداد زیادی دانگل داشته باشید، می توان تنها با یک پورت، انواع و اقسام کارها را انجام داد.

با تاندربولت چه کارهایی می توان انجام داد؟

امروزه تکنولوژی تاندربولت به شدت پرطرفدار شده است؛ چون این فناوری به شما اجازه می دهد تا از دستگاه های متعدد با عملنمودهای کاملا متفاوت با استفاده از تنها یک درگاه روی لپتاپ یا پی سی بهره ببرید. از آنجایی که دامنه وسیعی از پروتکل ها به وسیله تاندربولت پشتیبانی می گردد، شما می توانید انتظار داشته باشید که همه کار را با تاندربولت انجام دهید. با این اوصاف، بعضی از استانداردهایی که به وسیله تاندربولت پشتیبانی می گردد شامل موارد زیر است:

• پورت USB
• پورت DisplayPort
• پورت HDMI
• PCI Express
• Ethernet

البته بسته به نسل تاندربولت، سرعت درگاه هم متفاوت خواهد بود اما این که تمام این استانداردها به وسیله یک کابل منفرد قابل انجام است، یک موضوع فوق العاده بزرگ محسوب می گردد. تاندربولت بعلاوه از backward compatibility هم پشتیبانی می نماید؛ بنابراین، هیچ الزامی وجود ندارد که لوازم جانبی دیجیتالی مد نظرتان حتما تازه باشد تا به لپتاپ های تازه و مدرن متصل شوند.

تازهترین تاندربولت چیست؟

با وجود این که فناوری تاندربولت 3 بزرگترین قدم در این حوزه از تکنولوژی به شمار می رود، فناوری تازهتری روی کار آمده است. در حال حاضر که این مطلب نوشته می گردد، تاندربولت 4 تازهترین استاندارد محسوب می گردد که در تابستان سال 2020 میلادی از آن رونمایی شد. تاندربولت 4 پیشرفت های حائز اهمیتی نسبت به نسل گذشته داشته اما همچنان حدبیشتر سرعت انتقال اطلاعات 40 گیگابیت بر ثانیه محسوب می گردد که تقریبا هم مقدار تاندربولت 3 است. با تمام این تفاسیر، تاندربولت 4 چه مزیت هایی نسبت به نسل سوم دارد که از آن بی خبر هستید؟ چهار ویژگی تازهی که در تاندربولت 4 وجود دارد به شرح زیر است:

• تاندربولت 4 می تواند از نمایش یک مانیتور با رزولوشن 8K یا دو مانیتور با رزولوشن 4K پشتیبانی کند. این ویژگی تقریبا دو برابر ظرفیت تاندربولت 3 دانسته می گردد.
• اضافه شدن قابلیت Wake-From-Sleep به تاندربولت 4 اجازه می دهد تا بتوان خیلی سریع از لوازم جانبی دیجیتالی متصل به دستگاه بهره برداری کرد.
• سرعت اطلاعات PCIe به 32 گیگابیت بر ثانیه افزایش یافته که تقریبا دو برابر محسوب می گردد. این قابلیت بیشتر زمانی کاربرد دارد که شما می خواهید کارت گرافیک اکسترنال را به سیستم کامپیوتر خود متصل کنید.
• تاندربولت 4 از جنبه امنیتی تقویت یافته است. پروتکل VT-d موجب می گردد تا دسترسی مستقیم به حافظه با محدودیت هایی همراه باشد.

اگر چه قابلیت های تازه و کاربردی در تاندربولت 4 می بینیم، عمر این نسل هم رو به اتمام است. شرکت اینتل اخیرا تاندربولت 5 را معرفی نموده که پیشرفت های بسیار تازهی را در پی دارد که در ادامه این مطلب شرح می دهیم. البته باید دستگاه ها و لپتاپ های تازه و امروزی تری هم ساخته شوند تا از این استاندارد بهره ببرند.

آیا تاندربولت 4 همان USB4 است؟

این حس سردرگمی بین نام USB و سایر کابل ها از گذشته تا به امروز وجود داشته و همچنان بسیاری از افراد با این مسئله دست و پنجه نرم می نمایند. در واقع کابل های DisplayPort، تاندربولت و حتی کابل های USB معمولی همگی از یک نوع سری یا همان کانکتور استفاده می نمایند. بنابراین کانکتورها از جنبه ظاهری همگی شبیه به هم یعنی شکل USB Type-C هستند اما تاندربولت 4 رسما بالارده ترین USB4 دانسته می گردد.

USB4 لایه های متنوعی دارد. برای مثال یک مدل 20 گیگابیت بر ثانیه از این مدل USB4 وجود دارد که توانایی سرعت انتقال 40 گیگابیت بر ثانیه هم به وسیله پورت وجود دارد. تاندربولت 4 در واقع بالاترین سرعت انتقال اطلاعات را تضمین می دهد. USB4 بعلاوه توانایی پشتیبانی از دو مانیتور با رزولوشن 4K و قابلیت Wake-From-Sleep را تضمین نمی دهد، در حالی که تاندربولت 4 هر دو قابلیت مذکور را داراست. با این حال، USB-C چیست و چه کاربردی دارد؟

پورت USB-C چیست؟

USB-C یا USB Type-C یک کانکتور USB فیزیکی به شمار میرود. در واقع این مدل پورت جایگزین مدل micro-usbهایی است که قبلا به وسیله صاحبان گوشی های اندروید مورد استفاده قرار می گرفت. این پورت در نهایت می تواند جایگزین پورت USB Type-A در آینده گردد که یک کانکتور استاندارد USB در مقیاس بزرگتر به شمار میرود. حتی شرکت اپل، USB-C را به تازهترین مدل های آیفون 15 اضافه نموده است.

پورت USB-C یک کانکتور متنوع، backward-compatible و نسل آینده پورت ها محسوب می گردد. با این که استاندارد مذکور الزاما به معنای افزایش سرعت نبود، به وسیله این پورت می توان سرعت انتقال اطلاعات را افزایش بخشید. بعلاوه با استفاده از USB Type-C می توان دستگاه های متنوع تری را شارژ کرد؛ چرا که پورت مورد نظر می تواند تا 240 وات انتقال انرژی را پشتیبانی کند. این مقدار برای شارژ بیشتر لپتاپ ها کافی خواهد بود. بعلاوه شارژ سریع گوشی های هوشمند از این طریق امکان پذیر است. بنابراین، شما می توانید با استفاده از تنها یک عدد کابل با کانکتور USB Type-C خیلی سریع اطلاعات مختلف را به دستگاه مورد نظرتان انتقال داده و هم زمان دستگاه را شارژ کنید. با این حال، چیزی که به شدت مجذوب کننده به نظر می رسد در این موضوع نهفته که کانکتور مورد نظر برگشت پذیر است؛ به این معنا که خوشبختانه برخلاف پورت های USB نسل های گذشته، احتیاجی نیست تا با یک فرم صحیح کابل را وارد درگاه کرد. شما می توانید خیلی راحت کابل را به هر شکلی که شده داخل درگاه نصب کنید.

به خاطر داشته باشید USB-C نشان دهنده سرعت یا قابلیت های کابل نیست. کابل های USB-C می توانند در سرعت انتقال و حتی شارژ بسیار متفاوت باشند. از همین رو، احتمالا با USB 3.2 یا USB4 2.0 به کرات روبرو خواهید شد که به نوعی استانداردهای متفاوتی برای انتقال اطلاعات محسوب می شوند. بنابراین، شما می توانید یک کابل USB-C را بخرید که از انتقال اطلاعات تا نهایت 480 مگابیت بر ثانیه پشتیبانی می نماید. بعلاوه امکان خرید کابل USB4 2.0 هم وجود دارد که تا 80 گیگابیت بر ثانیه می توان سرعت انتقال اطلاعات را انتظار داشت. همان طور که متوجه شده اید، تفاوت در این زمینه به شدت زیاد به نظر می رسد.

چرا بیشتر لپتاپ ها از تاندربولت استفاده می نمایند؟

سازنده ها به طور کلی از تاندربولت به علت قابلیت های بسیار متنوعی که دارد استقبال نموده اند. مهم ترین علت در این زمینه، امکان انتقال اطلاعات با سرعت بسیار بالاست. بعلاوه کانکتور USB-C در حال حاضر به شدت رایج شده است.

شما می توانید از تاندربولت برای اتصال به مک یا کامپیوتر برای انتقال صفحه نمایش، انتقال سریع اطلاعات بین کامپیوترها و هارد درایوها، اتصال دستگاه های جانبی و شارژ تنها به وسیله یک درگاه بهره برداری کنید. این موضوع که بیشتر قابلیت های اشاره شده به وسیله یک درگاه قابل دسترسی است، برای سازنده ها بسیار پر اهمیت دانسته می گردد؛ چرا که سازنده های لپتاپ مدام در کوشش هستند تا محصولات خود را تا حد امکان نازک و سبک بسازند. طبیعتا یک کانکتور کوچک USB-C به مراتب بهتر از یک پورت HDMI یا اترنت حجیم برای این نوع شاسی مناسب خواهد بود. علاوه بر این موضوع، به جای چهار کانکتور بزرگ، تنها کافی است فقط از یک کانکتور کوچک برای ساخت لپتاپ استفاده گردد.

یک قدم بزرگ به سمت پذیرش گسترده تر تاندربولت، با استفاده از USB4 محقق شد. این پورت دارای عملکرد تاندربولت 3 است که آن را برای هر دستگاه دارای USB4 در دسترس قرار می دهد، نه فقط دستگاه های خاص که از فناوری تاندربولت 3 پشتیبانی می نمایند. در هر صورت این نکته، مسئله مهمی است؛ چرا که تاندربولت یک تکنولوژی متعلق به شرکت اینتل است و فقط با پردازنده های اینتل کار می نماید. در حال حاضر هر دو شرکت AMD با پردازنده رایزن و اپل با پردازنده های سری M وارد مرحله رقابت بیشتری شده اند و در حال حاضر به لطف استاندارد USB4 می توان از عملکرد تاندربولت هم بهره برداری کرد.

از تکنولوژی تاندربولت 5 چه خبر؟

تاندربولت 4 هنوز یک فناوری تازه به شمار میرود و شرکت اینتل با رونمایی از این نسل پیشرفت هایی را ارائه نموده است. تاندربولت 5 قطعا حدبیشتر سرعت انتقال اطلاعات را سه برابر خواهد نمود و پیشرفت های حائز اهمیتی را نشان می دهد که کاربران از قابلیت های تازهتر بهره ببرند. احتمالا نرخ تازه سازی تصویر بالاتر و پشتیبانی از چند صفحه نمایش را در تاندربولت 5 مشاهده خواهیم کرد.

تاندربولت 5 اخیرا در ماه سپتامبر 2023 میلادی معرفی گردید و اینتل وعده بهینه سازی های بسیار گسترده ای را به کاربران داده است. اول از همه تاندربولت 5 می تواند 120 گیگابیت بر ثانیه انتقال اطلاعات را پشتیبانی کند. این عدد برای انتقال اطلاعات در صفحه نمایش ها با رزولوشن بالا کارایی خواهد داشت.

تاندربولت 5 می تواند در بحث صفحه نمایش، صفحه نمایش های متعدد 8K یا سه صفحه نمایش 4K با نرخ فریم 144 هرتز را پشتیبانی کند. اگر رزولوشن تصویر در اولویت های شما نبوده و بیشتر برای تان نرخ فریم اهمیت دارد، تاندربولت 5 می تواند تا 540 هرتز را پشتیبانی کند.

تاندربولت 5 بعلاوه پهنا باند PCI-E را دو برابر نموده و از PCI-E نسل چهارم هم پشتیبانی می نماید؛ به زبان ساده تر، لوازم جانبی PCI-E برای مثال کارت های گرافیک اکسترنال یا حافظه های SSD پهنا باند بیشتری را خواهند داشت که به شما اجازه می دهد سرعت انتقال سریع تر، کارت های گرافیک بهتر و فریم ریت بالاتر را تجربه کنید. البته تاندربولت 5 بعلاوه از USB4 نسخه دوم هم پشتیبانی می نماید که تازهترین استاندارد USB در حال حاضر تلقی می گردد.

زمان عرضه تاندربولت 5

در حال حاضر که این مطلب نوشته می گردد، شرکت اینتل هیچ دستگاه خاصی را معرفی ننموده که از این استاندارد پشتیبانی کند. البته، اینتل اذعان داشته در آینده نزدیک یعنی سال 2024 میلادی با کامپیوترها و لوازم جانبی دیجیتالی روبه رو می شویم که از تاندربولت 5 پشتیبانی می نمایند. به طور حتم همین خبر نه چندان دقیق می تواند انگیزه کافی برای ما باشد تا منتظر تکنولوژی تاندربولت 5 در سال آینده میلادی باشیم.

منبع: pocket-lint