آبشار هزار ساله نیاسر - وبلاگ مهیار

به گزارش وبلاگ مهیار، این مجموعه از جمله مهترین محل های تاریخی - فرهنگی شهر نیاسر و حتی کشور بوده و از چند عنصر اصلی از جمله آبشار، جهت پله ها از پای آبشار تا پای کوشک، سنگ ها و بستر آبشار، درختان و گیاهان موجود در اطراف آن تشکیل شده است و می توان در صورت ساماندهی مناسب جهت بهره برداری از آن استفاده کرد.

آبشار هزار ساله نیاسر

این مجموعه از جمله مهترین محل های تاریخی - فرهنگی شهر نیاسر و حتی کشور بوده و از چند عنصر اصلی از جمله آبشار، راستا پله ها از پای آبشار تا پای کوشک، سنگ ها و بستر آبشار، درختان و گیاهان موجود در اطراف آن تشکیل شده است و می توان در صورت ساماندهی مناسب جهت بهره برداری از آن استفاده کرد.

در کنار آبشار، یکی از ورودی های غار قرار گرفته است و ارتفاع از پای آبشار تا قمستی که از آن جا آب پایین می ریزد، 25 متر و از پای آبشار تا عمارت کوشک 53 متر می باشد.

در راستا آب 13 آسیاب وجود داشت. 3 آسیاب در کنار آبشار بوده که تخریب شده است، یکی از آسیاب ها که هم اکنون نیز فعال می باشد در پای آبشار قرار گرفته است و از آسیاب های دیگر جز بقایای کمی به جا نمانده است.

آنالیز صندلی طبیعی:

آبشار نیاسر از چشمه تالار (اسکندریه) واقع در کنار چارتاقی سرچشمه می گیرد، به گونه ای که دو سوم آب چشمه به سمت آبشار و از آن جا به دشت های نیاسر و یک سوم آن به محله ی نو می رود. آب جاری شده از آبشار به برخی از مزرعه های اطراف از جمله مزرعه خاتون، دولت آباد، سیف آباد و یرقون نیز می رسد. البته پیشتر که آب بیشتر بوده به سمت مزرعه سورآباد هم می رفته است. ولی به علت کم شدن آب چشمه دسترسی آب به این مزرعه منتقی می باشد.

آن گونه که از بقایای خزه ای قدیمی و آبراهه های موجود و بعلاوه گفته های اهالی محل تعیین می شود، راستا آب در قدیم عوض شده است. آبی که از آبشار پایین می ریزد در فصل پاییز کمترین و در فصل زمستان بیشترین میزان را داراست. به علت پدیده های انحلال سنگ آهگ از طریق جریان های زیرزمینی و گذشت سالیان دراز بافت بسیار زیبا و چشم اندازی مانند استالاکتیت ها و استالاکمیت ها در بدنه ی آبشار به وجود آمده است که می توان از آن ها برای جذب توریست استفاده کرد.

سنگی که آبراهه ی آبشار در آن ایجاد شده و سنگ هایی که بدنه ی مزبور را تشکیل می دهند و از نوع سنگ های آهکی و رسوبی می باشد.

در محیط اطراف آبشار درختانی از جمله بید شیرین، بید تلخ، نارون یا پشه، عرعر، ون یا زبان گنجشک، توت بی دانه، توت شمرانی، انجیر و مو رشد کرده اند. چند درخت کهن و قطور (توت و بید) هم در پای آبشار وجود داشته که به علت خطر وارد کردن آسیاب های احتمالی به حمام و آسیاب حدود 7 الی 8 سال پیش آن ها را قطع کرده اند.

موقعیت فعلی:

شهرستان کاشان، بخش نیاسر، شهر نیاسر محله ی سر کمر (شهید بهشتی) این آبشار در محله ی سرکمر و در کنار غار رئیس واقع شده است.

تاریخچه:

در تاریخ کاشان در خصوص تاریخچه ی چشمه و آبشار نیاسر نوشته شده است که: اما چشمه مزبور نیاسر را چشمه ی اسکندریه می نامند. گویند اسکندر بن فیلقوس به علم کشف الاسرار که از دانیال پیغمبر به او رسیده بود چون عبورش به آن قریه رسیده دانست که در دل سنگ آبی بزرگ و مستور و پنهان است. حجاران را طلبید و در یک شبانه روز این چشمه را احداث و احیا نمود و آن موضع که بالفعل باغ تالار است آن روز مضرب خیام و محل قیام اردوی کیوان پوی بود. نظر به آن که جایی بسیار رفیع و با روح و صفا و از اطراف و جوانب به قدر دویست ذرع مشرف به جلگه و همواری است و قاف تا قاف عالم در منظر نظر است فرمان داد که باغ و عمارت و تالاری بنا نمایند و چنان بوده که همه ی آن آب به جدول های عریض از خیابان های آن باغ گردش کرده و به حوض خانه و از آن جا فرو رفته در پای تالار هفت ذرع کوه را به میزان ی بیست ذرع در پانزده ذرع تراشیده و پست و هموار کرده؛ حوضی بزرگ در دل سنگ تراشیده؛ در وسط آن فواره ای که همه ی آن چهار سنگ آب به قدر یک ذرع جوشیده و از لب آن کوه از موضعی که تقریبا یکصد ذرع مسقط الحجر آن است، مانند عمودی از بلور به پایین می ریزد و به نوعی آن آب صاف روشن از آن آبشار به نشیب ریزد که از دو فرسخ راه نمایان و صدای آن مانند رعد پرده ی گوش را پاره می نماید.

از توصیفاتی که از کتاب تاریخ کاشان ذکر شد می توان حدس زد که قدمت این محل به دوره ی اسکندریه بر می شود. در تاریخ قم به وصفی دیگر در خصوص تعداد آسیاب ها در آن موقع و در راستا آب این آبشار چنین می نویسد:

من جمله ده باب آسیاب معظم که یکی از آن ها به واسطه ی وفور آب و عمق و ارتفاع تنوره و خوبی آلات و ادوات که در اوایل ابداع و احداث داشت، شبانه روزی یک هزار من به وزن شاه گندم خرد می نمود.

تعیین می شود شهر نیاسر در قدیم دارای 10 آسیاب بوده که سه آسیاب دیگر به آن ها اضافه شده و هم اکنون فقط دو تا از آن ها به جای مانده است.

از گیاهان دارویی این محل نیز می توان موارد زیر را نام برد:

پر سیاوش: برای سینه درد و سر درد

علف شوره: برای کمر درد و سردرد

خیاربوته مار (هندونه مار): برای پادرد

در قدیم پزشکان محلی از گرد سنگی که آبراهه بر روی آن به وجود آمده است به عنوان مرهمی برای زخم استفاده می کردند (یکی از دلایل استفاده خنک بودن آن می باشد) گفتنی است حدود 5 الی 6 سال پیش به تلاش شهرداری، راستا پله ای با سنگ های تراورتن از پایین آبشار تا کوشک تالار تعریف شده و بعلاوه یک سری توری های سیمی برای جلوگیری از سقوط افراد توریست و نیز ریزش احتمالی سنگ ها تعبیه شده است. کف پای آبشار نیز از طریق ی سنگ، فرش شده است.

منبع: بانو 30

منبع: راسخون